Kapsanmak ne demek ?

Kapsanmak Ne Demek? Modern Toplumda “Koruma” Adı Altında Görünmezleşmek

Başlangıç: Kapsanmak mı, Yok Sayılmak mı?

“Ben seni kapsıyorum.” Cümlesi kulağa ilk başta sıcak ve güvenli gelir, değil mi? Sanki biri seni koruyacak, seni sarıp sarmalayacak, fırtınalardan uzak tutacak gibi… Ama dur biraz. Gerçekten de kapsanmak, korunmak mı demek? Yoksa daha derinlerde, bir başkasının çerçevesine sığdırılmak, kendi sınırlarını kaybetmek anlamına mı geliyor?

İşte tam da burada meselemiz başlıyor: “Kapsanmak” çoğu zaman göründüğü kadar masum değil.

Kavramın Kökeni: Korumak mı, Yutmak mı?

“Kapsamak” fiilinden türeyen “kapsanmak”, en temelde bir bütünün parçası hâline gelmek, içine alınmak anlamına gelir. Ancak bu kelime psikolojide, ilişkilerde, siyasette ve hatta toplumsal düzende bambaşka anlamlar taşır. İnsanlar “kapsanmak” ile “anlaşılmak” arasında fark olduğunu çoğu zaman görmez. Oysa biri seni anlamaya çalışırken seni var sayar; diğeri seni kapsarken seni kendi düzenine uydurur.

Toplumda sıkça duyduğumuz “herkesi kapsayan politika”, “kapsayıcı dil” veya “çocukların kapsanması” gibi ifadeler kulağa ilerici gelse de bazen tehlikeli bir maskedir. Çünkü kapsamak, bazen asıl olanı merkezde tutarken farklı olanı eritmenin bir aracıdır.

Kapsanmanın Karanlık Yüzü: Kimliklerin Silinmesi

Peki kapsanmak uğruna nelerden vazgeçiyoruz?

İşte burada zor sorular sormamız gerekiyor:

Bir grubun “kapsayıcılığı” gerçekten herkese yer açıyor mu, yoksa farklı sesleri susturmanın yeni bir yolu mu?

Kapsanmak isterken özgünlüğümüzü kaybediyor olabilir miyiz?

“Biz seni de dahil ettik” demek, aslında “seni de bizim gibi yaptık” anlamına mı geliyor?

Toplum, bireyleri kapsadığını söylerken çoğu zaman onları tek tipleştirmeye zorlar. “Uyum sağlamak” adına, farklı kimlikler törpülenir, sivri fikirler yumuşatılır, asi sesler susturulur. Bu, özellikle de azınlık grupları, kadınlar, LGBTİ+ bireyler ve marjinal fikirler söz konusu olduğunda daha net görünür.

Kapsanmak bazen, görünür olmanın değil görünmezleşmenin süslü adıdır.

İlişkilerde Kapsanmak: Sevgi mi, Kontrol mü?

“Kapsayan” partnerler de ilişkilerde benzer bir dinamik yaratır. Bir kişi, diğerini “kapsadığını” söylerken aslında onun kararlarını yönlendirebilir, alanını daraltabilir, hatta bağımsızlığını elinden alabilir.

Peki bu sevgi midir, yoksa kontrol mü?

Kapsanmak uğruna kaç kişi kendi sınırlarını sessizce terk etti, kaç kişi kendi kararlarını başkalarının “iyi niyetli” çemberine bıraktı?

Gerçek kapsama, karşındakini değiştirmeden, olduğu gibi kabul etmektir. Ancak çoğu insan için kapsamak, “seni seviyorum ama şöyle olursan daha iyi olur” cümlesinin başka bir versiyonudur.

Kapsayıcılık Politikası: Demokrasi mi, Hegemonya mı?

Siyasette de benzer bir tuzak vardır. Hükûmetler, partiler veya kurumlar “kapsayıcı” olduklarını iddia ederken, aslında çoğu zaman muhalif sesleri sistem içine çekip etkisizleştirmeye çalışır.

Bir fikir, sistem tarafından “kapsandığında”, artık onun karşısında bir tehdit olmaktan çıkar. Böylece güç, farklılığı ortadan kaldırmadan onun enerjisini kendi hizmetine sunar.

Kapsamak burada bir stratejidir: değişimi kontrol altına almak.

Provokatif Bir Gerçek: Belki de Kapsanmak İstemiyoruz

Belki de artık “kapsanmak” istemiyoruz. Belki de mesele, birilerinin çemberine dâhil olmak değil, kendi çemberimizi çizmek.

Neden hep bir yerin içinde olmayı hedefliyoruz?

Neden kapsanmayı bir övünç gibi görüyoruz?

Belki de kapsanmak değil, sınırlarımızla var olmak, dışarıda durmak ve orada sesimizi yükseltmek daha değerlidir.

Sonuç: Kapsanmanın Bedeli

Kapsanmak kulağa güvenli gelse de çoğu zaman bunun bedeli yüksektir: kimliğimiz, özgünlüğümüz ve özgürlüğümüz…

Evet, kapsanmak bazen korur ama aynı zamanda sınırlarını çizer, seni şekillendirir ve seni “onların istediği hâle” getirir.

Şimdi kendine sormalısın:

Gerçekten kapsanmak mı istiyorsun, yoksa kendi alanını yaratmak mı?

Çünkü belki de en büyük özgürlük, kimsenin seni kapsamasına gerek duymadığın andır.